Verslag bezoek Oekraïne 2-13 april 2024

Deelnemers: Leen Luchtenburg, Gerrit van de Visch, Jaap Heijboer (verslag).

Bezochte plaatsen:

Zhytomyr; house of bread, 2^e stadsziekenhuis, polykliniek 2^e stadsziekenhuis, polykliniek 1^e stadsziekenhuis, districtsziekenhuis, kinderziekenhuis Zhytomyr, Oncologisch ziekenhuis Zhytomyr, militair hospitaal Zhytomyr, burger/militair ziekenhuis Kyiv, regio ziekenhuis Zhytomyr, 1^e stadsziekenhuis wasinrichting, opslagloods Zhytomyr, ziekenhuis Berdytsjiv, ziekenhuis Ovruch, Mission to Ukraine.

In dit verslag wordt voor het grootste deel een weergave gegeven van de mondeling verstrekte informatie in de verschillende ziekenhuizen. Het is dus geen systematisch uitgevoerd inventariserend onderzoek. Het algehele beeld is dat de situatie in Oekraïne slechter is dan uit de media valt op te maken; veel oorlogsgewonden, een behoorlijk getraumatiseerde bevolking en veel geldgebrek. De nood met name door de oorlog is groot.

Voor wat betreft de ziekenhuizen is er groot gebrek aan gecontroleerde en goed werkende apparatuur zoals: C-boog’s, echo’s, scopie apparatuur, OK-tafels en lampen. Verder is er een grote vraag naar revalidatie materiaal, vooral door de vele oorlogsgewonden. Op de tweede plaats volgen bedden en kastjes. Verdere details staan in het verslag hieronder. De ziekenhuizen geven de wensen ook nog door aan Arkady. Er is naar onze indruk veel meer vraag dan wat er van dergelijke spullen geleverd zou kunnen worden. Een aandachtspunt is wel de kwaliteit van de geleverde spullen. Dit moet aan de voorkant professioneel bewaakt worden. Door het wegvallen van Andreij in Oekraïne, valt er ook weinig meer achteraf te repareren. Dat is heel duidelijk aan het licht gekomen. Terugmelden dat er gebreken zijn lost dan ook niets op. De prioriteitstelling tussen de ziekenhuizen is uit ons bezoek goeddeels slechts gevoelsmatig te maken. Hiervoor zouden diepgaander interviews voor gemaakt moeten worden. Aangezien Arkady veel meer contacten met de ziekenhuizen heeft, heeft hij daar meer zicht op.

Vertrek: dinsdag 2 april, vanaf Schouten Transport Elspeet, met ambulance.

2 april aankomst hotel Cargo, Slubice, Polen. Goed hotel, maar bediening weigert een andere taal dan Pools te spreken.

Woensdag 3 april aankomst te Hrubiezow bij Pools Oekraïense grens. Uitstekend hotel met Engels sprekende receptie en bediening.

Donderdag 4 april grenspassage bij Zosin. De lange rij van soms wel minstens twee dagen wachtende bestel- en lichte vrachtwagens konden wij passeren en doorrijden tot aan de slagboom. Een beschrijving met tekening hadden wij meegekregen van Arno Kortleven. N.B. aan Poolse kant was men, in tegenstelling wat tevoren voorzien was, vooral geïnteresseerd in de voertuigregistratie, m.n. het tijdelijke kenteken. Dit is wel een aandachtspunt voor eventueel volgende reizen. Verder waren de door Piet Jonkman (importeur) en Wilfred Blok aangeleverde exportpapieren in orde. Aan de Oekraïnse kant hadden wij de via Arno geleverde in het Oekraïens opgestelde importpapieren, ondertekend door de ziekenhuisdirecteur, ter beschikking. Wij werden daar terwijl wij wachtten aangesproken door een Engels sprekende Oekraïner die ook humanitair transport deed en ook op weg was naar Zhytomyr. Hij bood zijn hulp aan en zorgde ervoor dat wij naar verhouding heel snel de grens konden passeren. Hij liet nog twee telefoonnummers na, voor het geval wij hem nog eens nodig zouden hebben. Een groot deel van de route hebben wij hem gevolgd. Wij waren verwonderd dat dit op onze weg geplaatst werd.

De verdere reis verliep tot aan Zhytomyr voorspoedig. Alleen het adres van The House of Bread zoals dat op hun website vermeld staat wordt door zowel de navigatie als door Google maps niet herkend. Het moet zijn: Hudozhnyka Kanczerova Ln, 6, Zhytomyr. Dit is aan Arkady door gegeven. Het in het Oekraïens schrift vermelde adres klopt wel.

Aankomst House of Bread om 16.30, hartelijk verwelkomd door Arkady cs. Om 17.00 diner en om 17.30 gesprek met Arkady en zijn “preacher” Athur Ohanov, die bij afwezigheid van Arno voor de vertaling naar het Engels zorgde.

Gesprek met Arkady.

Centraal in het gesprek stonden twee soorten zorgen: corruptie en de vele oorlogsgewonden.

Het meest sprekende voorbeeld van de problematiek van de corruptie in Oekraïne is de levering en support van pacemakers. Deze worden door twee Nederlandse leveranciers geleverd aan een Oekranïense importeur. Die heeft het monopolie. De leveranciers zijn om welke redenen dan ook niet bereid of in staat aan anderen te leveren. Deze importeur levert de pacemakers aan de ziekenhuizen voor een redelijk goedkope prijs. Echter, deze pacemakers moeten door een computer worden gemonitord en krijgen softwarematig aangepaste instellingen naar de toestand van de patient. Dat zijn absoluut noodzakelijke handelingen waarvan het nalaten levensbedreigend kan zijn. De Oekraïense importeur heeft echter één ziekenhuis, te Poltava, geselecteerd waar men vanuit heel Oekraïne naartoe moet voor controle en bijstellingen van de pacemaker. En daarvoor betaalt men dan vervolgens de hoofdprijs. Men is dus aan deze lieden overgeleverd. Andere ziekenhuizen krijgen geen computers en bijbehorende opleidingen ter beschikking.

Het andere en nog grotere probleem zijn de vele oorlogsgewonden. Veel van hun komen uit het midden (Zhytomyr) en westen van het land. De ziekenhuizen kunnen het haast niet meer aan. Revalidatie en gebrek aan protheses vormen het hoofdprobleem. En dat wordt het ook voor de toekomst. Ze zouden graag concentraties van gespecialiseerde revalidatie willen. Er wordt bijvoorbeeld ook in Nederland gerevalideerd, maar dat is niet efficiënt vanwege de dan benodigde ondersteuning vanuit en door Oekraïne. Als dit meer geconcentreerd in Oekraïne plaats zou vinden is er meer continuïteit en kan er het nodige aan opleidingen worden gedaan.

Beide hoofdproblematieken kunnen niet lokaal of op regionaal niveau worden opgelost. Het is iets wat op het hogere politieke niveau moet worden aangepakt.

5 april, 9.30, 2^e stadsziekenhuis. Wij worden ontvangen door de algemeen directeur en de medisch directeur die wij vorig jaar ook hadden ontmoet. Verder is er een jongere arts bij het gesprek die in zekere mate Engels spreekt, wat het gesprek enigszins bemoeilijkt omdat onze eigen vertalers naar het Engels, Athur en Joelia, zodoende niet aan de bak komen.

Het tweede stadsziekenhuis is een van de meest vooruitstrevende ziekenhuizen, wat ook goed te zien is gelet op de vorderingen ten opzichte van vorig jaar. Nieuw is daar een neuro chirurgisch centrum, uitgerust met apparatuur die door de gemeente is beschikbaar gesteld. Verder is nieuwe apparatuur van de SOEGG geïnstalleerd. De door de SOEGG geleverde persluchtapparatuur is eveneens de vorige week in goede orde geleverd. Het werkt en ze kunnen het heel goed gebruiken. Het moet verder nu alleen nog geïmplementeerd (aan elkaar gesleuteld) worden.

Voor wat betreft de technische ondersteuning en service heeft men een groep gecontracteerd. Zij hebben minder mogelijkheden dan gewenst. Er is mede door de oorlog een tekort aan ervaren en gekwalificeerde technici.

We hebben verder een bezoek gebracht aan de IC (14 bedden met een eigen O2 systeem) en aan de revalidatie afdeling die nu bij de 1^e hulp is ondergebracht. Voor de revalidatie wordt een nieuw gebouw opgezet vanwege de oorlogsgewonden en voor kinderen. Burgemeester en stad werken ervoor om de financiering te verkrijgen. Het te bouwen revalidatiecentrum is onder de leiding van dit ziekenhuis omdat ze hier al iets hebben. Ze kunnen alles gebruiken. De relatie met Arkady is close en hij krijgt een lijst met specifieke behoeften. De huidige revalidatieafdeling heeft een capaciteit van 15 tot 20 patiënten. Verder is er fysiotherapie, logopedie en ergotherapie (met een keuken om te oefenen). Er is helaas nu te weinig ruimte. Geleverde hometrainers zijn kapot aangekomen en zitten nog in de loods. Een kapotte hometrainer (van het IKAZIA) wordt getoond; de elektriek is kapot waardoor het scherm niet werkt. Afgelopen jaar zijn er 28 amputaties uitgevoerd.

We gaan naar buiten. De IC gaat van 6 naar 48 bedden. Vergaderruimten zijn daarvoor opgeofferd en ook nieuwe ventilatie is aangebracht. Er is onderdruk vanwege het infectiegevaar. Er is nl. een zeer resistente infectieflora die zich aan het front manifesteert. Ook perslucht en O2 zijn gepland. Bedden van de SOEGG zijn geleverd. Nodig zijn speciale beweegbare bedden. Dank wordt uitgesproken voor wat er allemaal geleverd is. Een bed voor trombose patiënten is nodig. Verder IC opstellingen voor monitoring. De monitors die door de SOEGG zijn geleverd zijn allen in gebruik. De voortgang van de verdere afbouw is erg afhankelijk van de beschikbaarheid van personeel, maar die zitten aan het front. Alles is ontworpen volgens de daarvoor opgestelde standaard. Alles is uitbesteed (vergelijkbaar met een design and build contract). Beneden deze afdeling bevindt zich de spoedeisende hulp, zodat patiënten vervolgens meteen naar boven kunnen worden verplaatst. Sinds het vorige bezoek is alles weer gerepareerd wat als gevolg van het bombardement beschadigd was.

5 april 10.30, Polykliniek 2^e stadsziekenhuis op externe locatie. We gaan naar de 4^e verdieping, de bouw is van de jaren 70-80 en is nu gedeeltelijk in renovatie. Het wordt geremodelleerd voor revalidatie. De vloeren zijn bijna klaar. Een nieuwe lift wordt geïnstalleerd en dan is er een ruimte van 520 m2 ter beschikking. Het moest over 2 a 3 weken klaar zijn (wat ons zeer onwaarschijnlijk lijkt). De inkoop van uitrusting is een probleem. Er moet Chinese apparatuur worden gekocht die duurder is en van mindere kwaliteit dan de Europese. Als we het goed begrepen gaat het via EU vertegenwoordigers in Kyiv, waardoor de aanschafprijzen 3 tot 4 keer zo hoog zijn. Deze strijken het geld op. Op dit vlak riekt het dus ook naar corruptie. Men is verplicht met deze lieden zaken te doen. Op een of andere manier slagen private klinieken er wel in om rechtstreeks de goede spullen te kunnen kopen. Toch wordt er in deze polykliniek als enig ziekenhuis ondanks de oorlog veel voortgang gemaakt. Dagelijks komen er 600 tot 700 patiënten. Vervolgens nemen we een kijkje op de 5^e verdieping. De oogarts laat haar apparatuur zien. Men zou graag een betascan willen. De rij wachtende patiënten hier is immens. Op de 6^e verdieping bevindt zich ook de tijdelijke fysiotherapie. De apparatuur op de verschillende afdelingen op deze verdieping is 20 tot 30 jaar oud. Wij zien een antibacteriële Quarz lamp uit vervlogen tijden, gebruikt voor antibacteriële medicatie voor de neus.

Op de afdeling chirurgie treffen we weer een lange rij wachtenden aan. Er is een kleine OK met een heel oude lamp (30 jaar oud). Verder een oude autoclaaf (180 gr). Gemeld wordt ook het gebrek aan medische meubels en uiteraard uitrusting.

Op de grote OK is een door Frankrijk geschonken OK lamp te zien die gerepareerd is. Veel van de gedoneerde humanitaire goederen blijken helaas geheel of gedeeltelijk kapot te zijn. Deze zijn naar onze waarneming niet door de SOEGG geleverd. Maar het is wel een aansporing om niet in deze categorie te belanden. Er is verder een nieuwe OK-tafel nodig. De oude is uit 1976. De kraan is niet automatisch; je maakt je handen dus weer vuil. Ze doen hier kleine operaties. De brancards zijn oud en er is een nieuwe geschonken.

We bekijken vervolgens de röntgenafdeling op de 1^e verdieping en zien een apparaat wat geschikt is voor longfoto’s die staande worden genomen. Het apparaat is uit 1987. De beschermingswand en trouwens het geheel biedt volstrekt onvoldoende bescherming tegen straling. Een nieuwe beschermingswand is in ieder geval nodig.

We bekijken de schuilkelder. Ook gasten kunnen daar tijdens het luchtalarm in. De elektriciteit wordt geleverd door accu’s.

Arkady heeft van deze polykliniek begrepen dat er behoefte is aan C-boog’s. Over het algemeen is er een grote behoeft aan C-boog’s, zoveel als mogelijk.

5 april, 13.15, polykliniek 1^e stadsziekenhuis. Wij worden verwelkomd door de medisch directeur (vr.) een algemeen chirurg en een medewerker. Er wordt redelijk Engels gesproken. Zo te zien zijn het dertigers. Zij werken daar uit idealistische overwegingen, want bijvoorbeeld het (officiële) maandsalaris van chirurg blijkt € 280,- te zijn…. Het gebouw is uit de 19^e eeuw en dat is te zien. Op de afdeling oogheelkunde treffen we het enige oogmeetapparaat aan en dat is kapot. De doka, voor de ontwikkeling van analoge röntgenfoto’s is 50 jaar oud. Oogdrukmeting gebeurt nog met staafjes.

Men heeft veel te maken met wonden door kogels en scherven. Men heeft slechts 1 ultrasoundmachine (echo) en dat is niet genoeg. Men kan zo onvoldoende diagnoses maken. Er kan dus als gevolg van het hebben van slechts 1 apparaat niet parallel worden gewerkt, met als gevolg lange wachtrijen. Op het lab is geen bloedanalyser. Het wordt dus handrekenwerk.

Op de fysio wordt gewerkt met ultrasone therapie; lage frequentie therapie met een apparaat uit 1982. Verder was een primitieve evenwichtsstoel te zien.

Op de KNO afdeling wordt met manuale apparaten gewerkt om in je neus of oor te kijken. De sterilisatie is daar een knelpunt.

Al met al kampt men in deze polikliniek met zeer verouderde spullen in zeer verouderde ruimten en is er feitelijk aan alles gebrek. Het is bewonderenswaardig dat de jonge mensen die daar werkzaam zijn de motivatie hebben om door te gaan en niet uit te wijken naar een goed betaalde baan in het buitenland.

 

5 april, 14.30 Districtsziekenhuis Zhytomyr.

We zijn ontvangen door de directeur. Hij geeft aan de apparatuur te laten zien die ze hebben en waar ze gebrek aan hebben. We gaan naar de afdeling functionele diagnose. Nodig is ultrasone apparatuur; echo. Ze hebben een portable, maar zouden graag een stationaire willen met meer probes, 4 extra. Er komen hier veel militairen, nu 80. Hij laat ons een gastroscoop en colonoscope zien, verouderd en vaak gerepareerd. Er wordt met de hand gewassen. Met de manometer wordt gecontroleerd op lekken. Men heeft een machine nodig. Verder is gebrek aan een cogulator (diarthemie).

Voor de IC is kunstmatige beademing nodig, een zuigapparaat en andere modernere monitors. Verder is voor de perslucht een compressor nodig. Men heeft slechts één kunstmatige beademing die nodig aan upgrading toe is. Verder kan men heel goed meubels gebruiken.

Op de 2^e verdieping is de chirurgie. Op de OK is kunstmatige beademing nodig. Wat veel voorkomt is het verwijderen van kogels. Men heeft gebrek aan een C-boog en verder een tweede opstelling anesthesie apparatuur. Verder is een grote autoclaaf nodig. De huidige is veel te klein. Men gebruikt indicatoren om te zien of het steriel is.

Het onderhoud wordt uitbesteed, maar is erg duur vanwege de verouderde apparatuur. Op de tweede OK is nog een beademingsapparaat nodig en een operatiemicroscoop.

Men heeft weliswaar de kwaliteiten om hart- en vaatchirurgie te doen, maar het ontbreekt aan apparatuur. Verder is er de wens om hier ook oogchirugie te doen, maar alle apparatuur daarvoor ontbreekt.

Voor de wachtkamers zijn nieuwe meubels nodig.

Men gaat een nieuw revalidatiecentrum bouwen dat ingericht moet worden. Voor de bouw van dat centrum is een overeenkomst gesloten. De 40 voor revalidatie gespecialiseerde bedden die daarvoor nodig zijn heeft men niet.

Wij nemen om 15.30 afscheid van de directeur. We hebben geconstateerd dat hier ruwweg gebrek aan alles is.

5 april, 16.00 uur, House of Bread. Wij hebben daar een ontmoeting en ontmoeting met generaal Leonid Alexandrovitsj. Hij overhandigt Leen een brief (Bijlage, in Engels opgesteld), die als volgt luidt:

 

Beste mr. Leendert Jan,

Ik schrijf u uit naam van de staf van het Zhytomyr Medisch Instituut. In oorlogstijd ontmoet Oekraïne een breed scala van issues die gerelateerd zijn aan het geheel van revalidatie activiteiten voor militair personeel, burgers die getroffen zijn door de gewapende russische agressie, en andere kwetsbare groepen die gebrek hebben aan kwalitatief volwaardige revalidatie zorg. Sinds vier jaar heeft het Zhytomyr medisch instituut van het Zhytomyr regionaal bestuur revalidatiespecialisten (psychotherapie, ergotherapie). De behoefte aan dergelijke specialisten op de arbeidsmarkt in de moderne oorlogstijd groeit constant. Om te zeker te zijn van kwalitatief goede training van zulke specialisten, heeft het onderwijsinstituut behoefte aan moderne revalidatie uitrusting die gebruikt zal worden in het onderwijsproces om praktische vaardigheden te verkrijgen die de basis vormen om een hoog niveau van revalidatie zeker te stellen voor de verdedigers van Oekraïne en andere categorieën van onze burgers.

Het opleidingsinstituut, doet voor zijn aandeel alle inspanning om het opleidingsproces te voorzien met de noodzakelijke faciliteiten, maar de behoefte voor een dergelijke uitrusting en voorzieningen blijft relevant: revalidatietafel (ergotherapie), revalidatie leuningen met obstakels, revalidatie trappen, (motorized med?), apparaat om rechtop te gaan staan, plafondlift, revalidatie tredmolen, Orthoses (handtherapie), aangepast bestek, transportliften, gecombineerde toilet/douche stoel, verwijderbare riem om de patiënt te fixeren, ergotherapie tablets, mobiele spiegel, tafel voor vingerontwikkeling, arm activiteit testmachine (AATM), Shantz halssnoer, rugbraces, revalidatie bank, multifunctioneel bed, electrische rolstoelen, Zweedse muur, krukken, looprekken, stok met vierkante ondersteuning, rollators, hulpmiddelen voor therapeutische oefening (elastische tourniquets met verschillende niveaus van weerstand, gewichten, balanceerplatforms en schijven, oefenballen, stap platforms, halters, etc.), middelen om de structurele veranderingen en de verminderde lichaamsfuncties te meten (dynamometers, saturatiemeters, tonometers, schuifmaten, draagbare piekstroommeters, hoekmeters van verschillende vormen en afmetingen, meetlinten etc.); positioneringsmiddelen (matten, kussen, rollers, halve rollers, etc.).

Sinds de eerste dagen van de invasie op volle omvang, hebben leraren en studenten op het instituut basale cursussen medische zelf hulp en hulp aan anderen geleid. Meer dan 3000 mensen zijn sindsdien getraind. Om het leiden van deze cursussen voort te zetten, die vandaag nog steeds in onze maatschappij gevraagd worden en om te verzekeren dat meer leden van de gemeenschap kunnen worden getraind, is het noodzakelijk om te voorzien in de volgende poppen: volwassen CPR oefenpop (Leardal Anne QCPR witte torso), kinder CPR oefenpop (Laerdal kleine junior torso), baby oefenpop (Leardal Baby Anne), simulatoren voor de druk op de pneumothorax decompressie oefenpop, Leardal intubatie oefenpop, intraossale toegang trainingskit (EZ-IO G3 opleidingskit) en medische voorzieningen: tourniquets (Sich, CAT, Dnipro Omega, SWAT, etc.), hemostatische bandages (Medclot, QuickClot gevechtsgaas Z-gevouwen, etc.); flexibele spalken (SAM spalk van verschillende maten), nekbanden, bekken immobilisatie spalken (SAM Pelvic Sling II), occlusieve bandages, (niet geventileerd en geventileerd) compressie verbanden (Israeli type), zachte stretchers, decompressie naalden, elastische bandages, wondverzorgingsproducten; hypothermische verpakkingen, antiverbrandingsdoekjes (antimicrobiale gel; Guardian, etc.); beschermende oogpads, thermale lakens, medische atraumatische scharen; medische versterkte tape; militaire eerste hulp kits (compleet).

Wij zullen u dankbaar zijn voor uw ondersteuning in het voorzien van het opleidingsinstituut met de noodzakelijke uitrusting. Deze hulp zal helpen bij het verbeteren van het niveau van de training van de revalidatie specialisten, de kwaliteit van de medische zorg, inclusief de revalidatie zorg, en het besef van de stads en regionale gemeenschap over de issues van de eerste hulp die relevant is in de context van oorlog.

Dank u voor uw ondersteuning!

Uitvoerend rector, Svitlana Gordiichuck

Op zaterdag 6 april hebben wij de kerkdienst bijgewoond in the House of Bread. Er werd gelegenheid gegeven om nog enige woorden te spreken, vertaald door Arno Kortleven. Op zondag 7 april hebben Leen Luchtenburg en Jaap Heijboer de dienst in de baptistengemeente waar Arno Kortleven aan verbonden is bijgewoond. Ook hadden we daar contact met een legerpredikant die daar ook onder andere voorging. Gemeld werd dat juist in periode van oorlog mensen weer de kerk opzoeken.

Maandag 8 april, 10.00. Kinderziekenhuis Zhytomyr.

Wij maakten kennis met de directeur. Het ziekenhuis heeft twee chirurgische tafels gekregen, maar geen voedingsblokken. De C-boog is niet legaal, maar er wordt mee gewerkt. Je mag n.l. geen röntgenapparatuur invoeren.

Hartelijk dank voor de wasmachines en de droger. Men is gered, want de rest was kapot. Wij nemen een kijkje in de wasserij en treffen daar antieke en ook kapotte wasmachines aan. Ook staan er stoelen uit Nederland. Men heeft nog gebrek aan extra wasmachines en een extra strijkmachine van 1,50 m. breed. Nu zijn er als extra gewone kleine wasmachines ingezet. Ze willen alles graag weer herschikken om efficiënter te kunnen werken.

Vervolgens een bezoekje aan de kraamkliniek. Prematuurtjes komen naar dit ziekenhuis. Van Ierland is een ambulance ontvangen. Aan een transportcouveuse is nu geen behoefte.

Vervolgens gaan we naar de 6^e verdieping en zien daar OK-tafels, CT-scan. De C-boog gaat wel aan, maar dat ging wel onder begeleiding van Andreij, maar als je nu een foto maakt doet hij het niet.

Van een in een hal opgestelde GE C-boog is de voeding kapot. Het kost € 2500,- om dat te repareren. Gevraagd wordt of wij zo’n voedingsblok kunnen importeren. Het monteren zou dan door GE moeten plaatsvinden, want daarvoor is een gecertificeerd bedrijf nodig.

Wij maken kennis met het hoofd van de revalidatie afdeling. Deze afdeling was eerst ingericht voor Fysio. Men wil graag een hangend systeem (?). Het zwembad is niet te gebruiken en moet worden opgeknapt. Door oorlog en geldgebrek komt er niet veel van (budget van 3 mln voor renovatie is geschrapt).

Afgelopen nacht waren er 268 kinderen en 100 moeders 2,5 uur lang in de schuilkelder. Iedereen moet daar naartoe, behalve die aan de beademing liggen. Elke afdeling heeft daar zijn eigen ruimte. Tevens is er een OK. Een apart ventilatiesysteem is er aangelegd. Er is een klein keukentje om wat pap te bereiden, want de rest wordt aangevoerd. Verder is er een nooduitgang die in de ziekenhuistuin uitkomt, een waterzuivering, noodstroom aggregaat op diesel, een schooltje, een revalidatiekamer, een kamer voor traumatologische behandeling (praktisch bij luchtalarm, een zoutkamer, een bloedkast (komt uit Meppel; om het kwartier een foutmelding; ze hebben er drie en deze is buiten gebruik).

We gaan de lift van 40 jaar oud in en komen en komen in een wachtruimte die ingericht is met stoelen uit Salem. Vervolgens komen we op de IC voor pas geborenen en herkennen daar een couveuse die door de SOEGG is geleverd. De lampregeling werkt niet goed, waarschijnlijk door transport. De couveuse wordt nu gebruikt voor intern transport. Perslucht vormt een probleem, want er is geen centraal systeem. Verder twee OK tafels die geen voeding hebben. Andreij kon zoiets repareren maar die is nu weg. Volgens de firma kloppen de voedingsblokken niet. Leen wil dit terugkoppelen met Andreij. Op de kolom voor de OK tafel ontbreekt het opzetstuk. Het diarthemieapparaat voor de OK is in gebruik. Van de endoscoop werkt de lichtbron niet door een kapotte kabel. De teller voor de bedrijfsuren werkt ook niet. Men werkt nu met apparatuur uit 1991. Olympus kan overigens alles tweedehands leveren, maar dat is erg duur.

De directeur vertelt dat bij een klein kind de slokdarm voor een deel ontbrak en dankzij de laprascoop konden ze meteen opereren.

Er is veel meubilair ontvangen; 80 % van de SOEGG. Van het daardoor vrijkomende geld kan men medicijnen kopen. Het meubilair moet overigens af en toe vervangen worden en ook gewone bedden. Graag zou men elektrische kookplaten ontvangen en (horeca-) voorzieningen voor warm water.

Tot slot hebben we nog met de directeur de zorgelijk situatie in het land besproken en vervolgens met gebed het bezoek afgesloten.

Maandag 8 april, 12.20: onderdeel 1^e stadsziekenhuis Zhytomyr, wasinrichting.

We bezichtigen de zeer verouderde wasruimte, waar wij worden rondgeleid door de manager van de technische dienst die overigens technisch inhoudelijk niet zoveel weet. Er staan zeer oude en hevig lekkende machines en mede daardoor en het ontbreken van goede ventilatie is het werkklimaat verstikkend. Hij meldt dat 2 grote machines niet werken. Het probleem is dat Andreij niet meer beschikbaar is om ze te repareren. Er zal contact worden opgenomen met Arkady om vervolgens weer in contact te komen met Andreij om te verkennen of er nog een oplossing is. Er is nu nog maar 1 goed werkende machine.

De foto’s (bijlage) spreken verder voor zich.

Maandag 8 april, 13.00: Opslagloods.

De loods is behoorlijk leeg; zie bijlage met foto’s.

Arkady meldt dat er grote vraag is naar waspoeder, beddengoed en ziekenhuiskleding in de grotere maten. Er worden nu gordijnen gebruik om er dekbedovertrekken van te maken.

Arkady benadrukt nog eens dat alle dingen die vervoerd worden naar Oekraïne in Nederland goed gecontroleerd moeten worden en compleet moeten zijn. Dat neemt niet weg dat men zeer dankbaar is voor wat men krijgt. Hij ziet het echt als een geschenk van God.

Het probleem is dat mensen die alles in de vrachtwagens laden die controles niet uit-(kunnen)voeren. De opgave is om er voor te zorgen dat dit proces zo georganiseerd wordt dat die controles uitgevoerd worden. Dat geldt ook voor wat betreft de risico’s die je oploopt bij de grenscontroles als de aantallen en omschrijvingen niet kloppen. Achteraf terug melden wat er niet goed is gegaan is feitelijk het paard achter de wagen spannen. Je kunt hier niet werken met een piep-knijp systeem. De zaken moet je aan de voorkant van het proces goed regelen. Leen meldt dat het beleid van de SOEGG gewijzigd is, in die zin dat we voor kwaliteit gaan. Kwantiteit moet niet op de eerste plaats staan. De grote en blijvende zorg is het vertrek van Andreij naar Nederland. Dit is ook bij verschillende bezoeken gemeld. Daar is volgens Arkady nog geen oplossing voor. Daarom is het ook zo belangrijk om de focus te richten op kwaliteit.

Maandag 8 april, 15.00 uur: het Oncologisch Ziekenhuis, overdracht van de ambulance.

Wij worden opgewacht door een gezelschap onder leiding van dr. Ihor Shabadaz, directeur van het ziekenhuis. Tevens is de Gouverneur van de Oblast Zhytomyr aanwezig.

De sleutels van ambulance en de papieren worden door Leen Luchtenburg overhandigd aan de directeur. Woorden van dank worden uitgesproken door de Gouverneur. Vervolgens worden oorkondes uitgereikt aan Leen Luchtenburg en Arkady. Leen krijgt hierbij ook een oorkonde voor Bijzondere Noden uitgereikt voor de verleende steun waarvoor men zeer erkentelijk is. Tenslotte krijgt een zeer verheugde chauffeur de sleutels van de ambulance. Wij zijn nog even getuige van aankomst van een tot op dat moment ingehuurde ambulance van het model jaren 60. De huur was € 750,- per maand.

Verder hebben wij nog een gesprek met de directeur en een korte rondleiding. Gemeld wordt dat er en echo apparaat gekregen is. Ook was er hulp van Unicef. De laatste tijd is er veel apparatuur verkregen. Reparaties worden uitbesteed en dat werkt. Er is behoefte aan een modernere OK-tafel en OK-lampen. Verder is er ook behoefte aan chirurgisch gereedschap en aan infuuspompen.

Positief is dat mensen langer beginnen te leven omdat de behandelingen beter zijn. Mensen die in dit ziekenhuis komen blijven en verdwijnen niet uit ontevredenheid. De laatste jaren is het aantal patiënten gegroeid. Er is n.l. uitstel door corona en door de oorlog.

Tenslotte bezoeken we nog het nieuwe gebouw met de nieuwe en nog niet ingebruik genomen lineaire deeltjesversneller. Dit is door externe buitenlands financiering tot stand gekomen.

Maandag 8 april, 16.00, militair hospitaal Zhytomyr.

Wij worden opgewacht door de medisch directeur. Ook worden wij begroet door de commandant. We worden door de medisch directeur rondgeleid en nemen een kijkje bij chirurgie, OK’s, trauma afdeling en IC. Op onze vraag of er nog behoefte is aan apparatuur wordt geantwoord dat er nu voldoende apparatuur is. Ook is zijn er voldoende medicijnen en materiaal. Wel wordt gemeld dat er behoefte is aan nachtkastjes en dat er een enorme vraag is naar waspoeder. Het verbruik is 5 ton per jaar! Er is jaarlijks 30 ton aan droog wasgoed. Revalidatie staat gepland; wel mensen, geen afdeling.

Dinsdag 9 april, Kyiv, burger/militair ziekenhuis.

Wij worden ontvangen door de adjunct medisch directeur. Hij vertelt dat verreweg de meeste patiënten militairen zijn. Er zijn heel veel oorlogsgewonden. De ernstigste gevallen gaan naar dit ziekenhuis. Hij bedankt voor de hulp van de SOEGG. Verder komt er ook vanuit verschillende delen van de wereld hulp. Anders hadden ze het niet gered. Wij zien in het voorbijgaan ook nog de onlangs geleverde bedden (de in tact zijnde bedden uit de levering van het AMC). Waar nog behoefte aan is zijn 10 IC bedden waar het gewicht van de patiënten mee bepaald kan worden, dus met een goed werkende weeginrichting. Verder heeft men behoefte aan een centrifuge voor stamcellen (voor mensen waar botten ontbreken). Er is heel veel echo apparatuur nodig met lineaire probes (“laat maar zien wat jullie hebben!”). Verder zijn er twee C-boog’s uit Australië ontvangen, maar er zijn er nog meer nodig. De levensduur is alweer gepasseerd en daarom is het beter om weer iets nieuws te kopen. Vaak zijn er problemen met tweede hands spullen. Veel bedrijven willen n.l. die tweede hands spullen niet repareren. Het beste is ook om het in Oekraïne te kopen want dan kan het ook daar onderhouden worden. De vraag is nog open wie het beste die bedrijven kan benaderen: Arkady of de ziekenhuisdirecteur.

We kijken in de chirurgiegebouwen en worden daar rondgeleid door het hoofd van de orthopedische afdeling. De aanblik van de gewonden en de ernst van de verwondingen is diep ingrijpend en eigenlijk niet goed en fatsoenlijk onder woorden te brengen. Voor donormateriaal, pezen en botten, is er verbinding met West Europa (lijkenbank). Stamceloperaties worden toegepast voor een tweede fase en voor snellere genezing. Afgelopen jaar waren er 1400 wondbehandelingen waarbij de patiënt om de dag op de OK werd geholpen. Ook met heupfracties vinden herhaaloperaties plaats. Veel heeft men te maken met kapotte meniscussen en beschadigde schouders, waarvoor speciale manchetten worden gebruikt. Vervolgens vinden dan weer plastische operaties plaats. Er is 7 fte aan artsen beschikbaar.

De IC bestaat uit 4 afdelingen, incl. tandheelkunde. De patiënten liggen vaak lang op de IC. Men heeft te kampen met veel resistente infectieziekten. Voor 1 patiënt wordt € 3-4000,- gebruikt aan medicijnen en verband. Op het lab is men druk met het detecteren van infecties. Bij een hematologische schock worden 4 tot 5 analyses uitgevoerd. De reactieven zijn overigens nog duurder dan de apparatuur zelf. Voor bloedtransfusies is heel veel bloed nodig. Voor een militair is doorgaans 5 tot 6 keer een totale vervanging van het bloed nodig. Er zijn veel donoren, maar er is een strenge selectie. Veel personeel geeft bloed (één keer per twee maanden) plus vrijwilligers; veel betrokkenen of aan het front. Men heeft een eigen bloedbank. Antistolling wordt toegevoegd. We zien een plasmacentrifuge. Aan het einde van de rit volgt er een test op ziekten in het bloed (per donorgift). Daarna wordt er een certificaat aan toegevoegd en gaat het in de koelkast.

Botten en weefsels worden ingevroren om later te gebruiken. Alles is ingericht naar de Europesche standaard.

Vervolgens maken we kennis met het hoofd van de revalidatie. Er zijn twee- en éénpersoonskamers met zuurstofaansluitingen, douche en toilet. Verder is er mobiele revalidatie apparatuur om op de kamers behandelingen te kunnen doen. Sinds de covid eet ieder op zijn eigen kamer. De revalidatie wordt flink uitgebreid, maar er zijn personeelstekorten. Daarom worden er ook de nodige stageplekken opengesteld om ook op die manier aan instroom van personeel te komen. Er worden veel dingen samen gedaan (empowerment) om het aantrekkelijk te maken. Er is hulp nodig voor de verdere inrichting, m.n. toestellen. Er komt nu door ombouw een gehele vleugel voor revalidatie, ook voor fysieke therapie (lopen met protheses).

 

Woensdag 10 april, 9.30, regioziekenhuis Zhytomyr.

We worden ontvangen door de nieuwe algemeen directeur, de directeur chirurgie en de generaal Leonid Alexandrovitsj, die tevens raadslid en bestuurslid is.

Na kennismaking geeft de directeur aan dat Covid en de oorlog nadrukkelijk hun weerslag hebben op de gang van zaken. Het reconstructiewerk ligt nu stil.

We gaan naar de IC, twee afdelingen met 16 bedden. De één met infecties en de andere is schoon. Alles is aangekocht. De röntgen is van een oude generatie. Werkt, maar is analoog. Verder is alles compleet. Vraag is er naar een video bronchoscoop. Nu is er één oude en daar moeten twee afdelingen het mee doen. Perslucht, vacuum en zuurstof is aanwezig. Er is vraag naar apparatuur om het bloed te reinigen van toxines. De spullen die erbij horen moeten wel passen. Men werkt samen met Kyiv; chirurgen kunnen helpen bij transplantaties.

Beneden is de ontvangst voor de spoedeisende hulp. Hier komen ook mensen met brandwonden en kinderen. Vorig jaar is van de EU een CT-scanapparaat ontvangen. Met de MRI zijn veel problemen. De leeftijd is nu 3 keer de levensduur en onderhoud is kosten op sterfhuis.

In de kelder is een kleine OK voor spoedeisende hulp plus een aparte kamer voor mensen met een maagbloeding. Dit ziekenhuis is de enige in de oblast waar je daarvoor terecht kan.

Nu ligt de zaak stil en wordt er gewacht op geld van de oblast. Eigen middelen zijn daarvoor niet toereikend.

Op de OK boven is nog veel nodig: C-boog, laprascopie, OK-tafels etc. De apparatuur die er nu is, is volstrekt onvoldoende en niet goed..

We gaan naar de (schone) IC op de tweede etage. Dit ziekenhuis is één van de vijf ziekenhuizen in Oekraïne die zich bezig houden met hartritme stoornissen.

Vervolgens gaan we naar de chirurgie. Er worden hier geen patiënten doorgestuurd. Men doet hier alles; van spataders tot aan de aorta en andere bloedvaten. De meeste bedden die eerder ontvangen zijn werken niet meer. De kamers zijn niet groot en staan dus allemaal vol met bedden. Transportbrancards zijn nodig, evenals OK instrumenten voor open chirurgie; pincetten, klemmen, alles voor bloedvaten. Dus het instrumentarium voor een algemeen chirurg.

Een tekort is er aan endoscopische opstellingen. De afwerking van de afdelingen is zeer gedateerd. Als er geld geschonken wordt hebben de instrumenten prioriteit boven bouwkundige zaken.

Het ziekenhuis heeft een contract met de overheid voor 500 mln grivni. 80% wordt besteed aan salarissen. De energie moet met nu waarschijnlijk zelf gaan betalen. De revovatie was niet in de planning opgenomen. Dus komt er geen geld en ligt dus stil. We zien verder de OK afdeling met geschonken (?) C-boog, endoscoop, laprascoop en OK-tafel.

Dit ziekenhuis heeft de enige thorax afdeling in de oblast. Ook worden er oncologische operaties uitgevoerd. Er zijn geen wachttijden; de meeste mensen kunnen binnen 2 à 3 weken behandeld worden. Dat gebeurt dan in één keer, ook vanwege de afstanden.

Laatst zijn 12 bedden ontvangen en een laprascopische opstelling. In een longfunctie apparaat zijn de longartsen niet geïnteresseerd.

Steeds veel meer oorlogsgewonden komen er binnen. De grootste vraag is naar instrumenten en disposables voor laprascopie. Een belangrijke vraag is een video bronchoscoop voor de OK.

Een verdieping hoger is de chirurgische en neurochirurgische afdeling. Het probleem is hier een neuromicroscoop. De huidige heeft 30 keer zijn levensduur bereikt. De arts en de assistent kijken gelijktijdig. Er is sprake van veel gezwellen in het hoofd. Neuromonitoring heeft men niet, alhoewel dat wel verplicht is. Dit is een grote wens voor het ziekenhuis. Dit is ook de meest gevoelige chirurgie. Er komen heel veel militairen met neurotrauma’s. Het zijn de meest zware en dure patiënten. Er is behoefte aan een endoscopische opstelling voor ruggemerg en hersenen. Ook instrumentarium voor operaties aan het ruggemerg.

We komen op de chirugie. Men wil daar graag een nieuwe OK inrichten. De inrichting ontbreekt echter. In principe hebben ze een aparte OK, maar toen de scopie kwam, is er ook het nodige verplaatst naar de afdelingen. Er worden alleen nog kijkoperaties uitgevoerd.

De aangeboden verbandgaasjes kan men goed gebruiken. Ook is er behoefte aan hechtmateriaal en verbandmiddelen. Men kan hersteriliseren, ook bij lagere temperaturen. De sterilisatie instrumenten zijn decentraal geplaats op de afdelingen, maar niet op deze chirurgie afdeling vanwege de vele soorten verrichtingen die ze aankunnen. Hier worden ook acute en chronische pancreasopertaties uitgevoerd, voor 2/3 met kijkoperaties. De operatiedagen duren tot 12 uur per dag. Daarom is een tweede OK nodig, met laprascopische apparatuur. Urologie operaties aan het prostaat gebeuren nog open omdat je zuiver moet werken. Als je hier 4 of 5 laprascopische opstellingen zou hebben, verandert dat de situatie drastisch.

Op de trauma afdeling waar de meeste oorlogsgewonden komen, worden op de eerste afdeling ook kijkoperaties uitgevoerd. De opstelling die ze daar hebben is eigenlijk niet toereikend. Ook voor oogheelkunde is heel dure apparatuur nodig. Helaas vanwege de oorlog en gebrek aan financiën zitten veel afdelingen onder het vereiste minimumniveau.

Er is nu ook een afdeling voor transplataties. In Oekraïne zijn in het afgelopen kwartaal 147 transplantaties uitgevoerd. Er is nu wetgeving om de door vast te stellen, voor de donatie. Als de familie geen toestemming geeft is er geen donatie. De meesten zien er van af, ook na hersendood. De afgelopen transplantaties waren: 1 hart, 1 lever, de rest nier. Vanwege het grote aantal patiënten is er een tekort aan apparatuur, disposables en verband.

Polen heeft een ambulance geschonken en dat is de enige goed werkende. Er is een groot gebrek aan auto’s.

Op de Ok treffen we verder een oude lamp aan die het opereren bemoeilijkt.

Traumalogie. Van de overheid is een CT-scan ontvangen. De andere werkt (nog!) wel. Er is nog 1,2 mln nodig voor een MRI, maar dat ligt stil vanwege geldgebrek.

Er is eigenlijk geen eerste hulp, maar er komen wel elke week 25 tot 30 gewonde militairen binnen. Die gaan dan meteen door naar de trauma afdeling. Ze komen uit andere ziekenhuizen voor verdere behandeling. We zien twee OK’s voor kijkoperaties. Er staat een oude lamp. Vanwege de oorlog zijn er de nodige operaties aan zenuwen. Daarom is een goede lamp met het juiste spectrum aan licht heel belangrijk. Het spectrum verschilt per orgaan.

Het is hier ook de enige afdeling in de oblast waar operaties aan gewrichten worden uitgevoerd met kijkoperaties. Ook aan schoudergewrichten, wat veel bij oorlogsgewonden voorkomt. Ook kraakbeen wordt vervangen door kunstkraakbeen.

De C-boog is 30 jaar oud en is bepalend voor goede operaties. Hij is nu kapot en dat vormt een fors probleem. Over het algemeen wordt de apparatuur voor 120% gebruikt. Verder is er een tekort aan artoscopisch instrumentarium. Je kunt dan n.l. niet achter elkaar doorgaan. Verder is een orthopedische OK-tafel nodig. Je kunt dan sneller er veiliger voor de patiënt werken. We konden een heupoperatie zien uitvoeren, met acht(!) mensen rond de tafel. Omdat er geen goede tafel is, was er nu een tweede chirurg nodig die dan moet trekken en sjorren om de patiënt in de juiste positie te kunnen krijgen.

Verder ontbreekt het aan een wasmachine voor het instrumentarium. Dat moet nu met de hand gebeuren. De sterilisatie apparatuur is ouder dan de chirurg zelf.

Er was een cogulator door iemand uit Nieuw Zeeland gebracht; geen pedaal en geen elektrodes. Dus onbruikbaar.

Op urologie vernemen we dezelfde problemen. Overigens is er een urologische opstelling van de SOEGG onderweg.

Verder wordt nog het tekort aan echo apparatuur aangegeven voor echo apparatuur en probes (convex en lineair) m.n. voor de buik en verder patiënten monitoren voor de afdeling nefrologie (nieren).

We bezoeken verder de afdeling met patiënten op de door SOEGG geschonken bedden.

Vervolgens gaan we naar de 3^e etage, de Tsjernobil afdeling en ontmoeten daar de directeur van de afdeling en de generaal Leonid Alexandrovitsj die de leiding had bij de Tsjernobil ramp. In de hal zien we een fotogalerij met mensen die in verband daarmee het nodige hebben gedaan. Ook zien we daarbij de SOEGG ingelijst en wel. Bij deze gelegenheid overhandigt de generaal Leen Luchtenburg een zeer exclusief en uniek boek over de kernramp bij Tsjernobil en de rampenbestrijding daarvan. Er zijn slechts enkele exemplaren hiervan. Eén exemplaar heeft de generaal zelf en een ander exemplaar ligt in een museum.

Graag heeft men een opstelling voor KNO. Overal hebben ze die, maar hier niet. Verder een gebrek aan goede OK-lampen, cogulators en stoelen (de wensen worden doorgestuurd naar Arkady).

De wachttijd voor deze afdeling is nu 2 tot 3 maanden. We zien een door de SOEGG geschonken echo. Eén probe heeft men er zelf bij gekocht. Alles is nagekeken en het werkt goed. Deze afdeling is nu 9 jaar oud en alles wordt goed onderhouden. Ook worden hier mensen behandeld die vanwege de oorlog radio besmetting hebben opgelopen. Dat kan nu hier worden opgelost. Dank wordt er uitgesproken voor de ondersteuning. De generaal Leonid Alexandrovitsj gaat door met zijn werk omdat wij hem helpen. Hij zit ook in de raad van toezicht en ze helpen hem altijd. Hij zelf was ook één van de eerste patiënten. Hij heeft er verder voor gezorgd dat de geschonken generator werkt. Verder heeft hij zich ook ingezet voor de ambulance voor het oncologisch ziekenhuis. Verder zet hij zich in voor het ziekenhuis in Ovruch dat in de Tsjernobil zone ligt. Hij heeft nauw contact met de burgemeester van Ovruch. Van de rampenbestrijders tijdens de Tsjernobilramp is hij de enige overlevende. Op 26 april is er weer een herdenking van de Tsjernobil ramp.

 

Interne geneeskunde.

Er is nu een goed endoscopisch team met goede apparatuur dat zich kan meten met Nederland. Moeilijke en zware gevallen uit de gehele oblast komen hier. De afdeling is onder leiding van internist dr. Strotsky Antonin Alexandrovitsj, waar een heel goed contact mee is. We hebben hem ’s avonds bezocht en deze man die atheïst was verzocht ons een gebed te doen voor hem, zijn vrouw en kinderen, zijn werk en het ziekenhuis.

De wasmachine voor apparatuur is stuk. Olympus verwijst naar Andreij. De vraag is of hij iemand weet die op te leiden is. Nu is de oorzaak te weinig salaris, inzet bij het front, of onbekwaam, of een drankprobleem. Eigenlijk mag geld het probleem niet zijn. Volgens Strotsky kan het personeel dat ze hebben het moderne spul niet aan. Er zitten ook geen uitblinkers tussen die je zou kunnen opleiden tot het gewenste niveau.

Voor endoscopie is een masterclass vanuit Kyiv georganiseerd. Een collega loopt nu stage in Brussel. De apparatuur staat op de OK-afdeling. We zien verder een endoscoop die niet werkt. Er is verder hier één bronchoscoop, maar verder niet. De kast met de scopen heeft nog geen aansluiting.

 

Woensdag 10 april, 14.15, ziekenhuis Berdytsjiv.

We worden verwelkomt door de chirurg die we vorig jaar ook hebben ontmoet. Hij is net klaar met een operatie met laprascopische apparatuur. Verder maken we kennis met twee dames: de medisch directeur en de adjunct directeur van het ziekenhuis. De laatstgenoemde is nu tevens waarnemend directeur. Beiden zijn nieuw.

We gaan naar de OK-zalen in de nieuwe afdeling. Men voert twee keer zoveel operaties uit als het gemiddelde. De renovatie van dit gebouw is voltooid met overheidsgeld, maar daar is het helaas bij gebleven. We hullen ons in beschermende kleding en bekijken de vier OK-zalen met twee tafels. We zien een net afgeronde operatie van een patiënte met buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Het is uitgevoerd met spullen van de SOEGG. De OK-tafels zijn allemaal nieuw; 6 werkende tafels van de SOEGG. Alle lampen zijn nog wel oud. Men heeft wel een mobiele lamp met scherpe spotjes, maar dat kan een probleem vormen met de steriliteit. Verder is zo’n lamp onhandig, want hij moet dicht bij de tafel staan en dan moet je hem telkens verplaatsen. Het is dus een noodoplossing.

Voor sterilisatie wordt nog steeds formaline gebruikt (giftig voor het personeel!), vanwege de vereiste lage temperatuur. Een oude oplossing, maar het helpt. De sterilisator voor lagere temperaturen heeft disposables uit Rusland nodig, dus wordt het apparaat niet meer gebruikt. De stripjes moeten n.l. uit St. Petersburg komen. De OK-tafel problemen zijn opgelost, nu nog de lampen. De diarthemie apparatuur uit 1989 werkt nog. Er is een gebrek aan karretjes voor apparatuur. Het gebouw moet verder worden opgeknapt en de uitdaging is de steriliteit van de wanden.

We zien verder nog een bureau van de SOEGG. Aanvullend meubilair is echt wel nodig.

We zien de wasbakken. De vieze spullen van de OK worden daar met een borsteltje schoongemaakt. Er is nu ook ultrasone apparatuur en dat gaat beter. Ook zijn er tegenwoordig soort vaatwassers voor dergelijke spullen en dat werkt veel efficiënter. Omdat er deze dag geen water is, wordt er gebruik gemaakt van een noodwasbak. Ook zijn er geen automatische kranen, wat dus minder hygiënisch is. Al met al, als het hier gemakkelijker schoon te maken zou zijn kon er veel bespaard worden.

Voor de IC is beademing nodig voor langdurig beademen. Daarvoor is een autonome compressor nodig. De IC moet nog gerenoveerd worden en van goede apparatuur voorzien worden.

Verder is men bezig een revalidatie afdeling in te richten. Ook daarvoor is apparatuur nodig. Men heeft daarvoor een lijst die wordt doorgegeven aan Arkady. Verder is er vraag naar een ambulance met beademing, zuurstof enz., in te zetten voor vervoer naar andere ziekenhuizen.

Een grote vraag is er naar waspoeder. Het Oekraïense waspoeder is niet zo geconcentreerd. Er is dus relatief veel van nodig. Behoefte is er ook aan dekbedovertrekken en matrasovertrekken. Verder anti decubites matrassen en apparatuur voor de ergo therapie voor de fijne motoriek.

Donderdag 11 april, 9.00. Een korte stop bij het 2^e stadsziekenhuis. Er worden daar door de hartchirurg monitoren getoond voor hartritme en bloeddruk. Zij werken niet, zijn incompleet en er zijn geen onderdelen te krijgen. Ze zijn overigens niet door de SOEGG geleverd. Of wij een oplossing weten. Gelet op de leeftijd van deze spullen is de conclusie dat er gewoon vervangende apparatuur moet komen. Dit verzoek wordt meegenomen.

Donderdag 11 april, 11.30, ziekenhuis Ovruch.

Zoals gebruikelijk was er een hartelijke ontvangst door de directie (directeur, medisch directeur, hoofd verpleging en hr manager) die uitsluitend uit vrouwen bestaat. Het accent ligt nu op de inrichting van de nieuwe revalidatie afdeling, waarvan bij een vorige ontmoeting in Zhytomyr een tekening is overhandigd.

Voor de 1^e etage is met de renovatie begonnen. De beste ondersteuning zou kunnen bestaan uit een kostenondersteuning voor een klein nader te definiëren projectje. Voor de inrichting van de 1^e etage is totaal € 200.000,- nodig. Een achtste deel is nu gerealiseerd met geld van het ziekenhuis en van het stadsbestuur. Het leidingwerk ligt erin en de muren en plafonds worden afgewerkt. Vanwege de oorlog is de financiële situatie slechter. De renovatie is bevroren en men zou graag verder gaan met de 2^e etage. Graag maakt men de 1^e etage af. Ongeveer 30% van de patiënten heeft geamputeerde ledematen. Al het werkt is uitbesteed, zodat de SOEGG eventueel een gedeelte zou kunnen pakken; bijvoorbeeld de deuren of de verwarming. Hiervoor zal een project worden gedefinieerd, waarvoor Arkady vanuit het ziekenhuis nadere specificatie en voorstellen zal ontvangen.

Aangegeven wordt dat veel geld wordt bespaard vanwege de apparatuur die door de SOEGG wordt aangeleverd. Dat levert weer enige financiële ruimte op voor de renovatie. Het aandeel miitairen voor revalidatie is 50-70%, voor het gehele ziekenhuis 15-20%.

De algehele medische toestand is: meer verwaarlozing, meer infarcten, veel stress door de spanningen, geboortecijfers nemen af, sterftecijfers nemen toe. 97% van de bevolking hier heeft last van de gevolgen van Tsjernobil. Het is hier de 2^e-3^e zone van radioactiviteit. Het meeste contact is er met het ziekenhuis in Korosten (voor de MRI-scan), 40 km, en het regio ziekenhuis in Zhytomyr, 180 km. Patiënten worden met de ambulance daar naartoe gebracht. Hier is wel een CT-scan, maar een angeograaf wordt gemist. Voor wat betreft de specialisten is er een tekort aan neurologen. Er zijn geen nieuwe revalidatie artsen bijgekomen. Wel is er grote vraag naar revalidatiecapaciteit.

We maken een rondgang. Op de 1^e verdieping zien we een C-boog van de SOEGG. Sommige extra’s heeft men er zelf bij gekocht. Op de 1^e OK zien we een laprascopie apparaat, verder een C-boog en een cogulator, alles geleverd door de SOEGG. De lampen heeft men zelf gekocht. Op de 2^e OK zijn lampen te zien die door de SOEGG zijn geleverd. De ophangbouten ontbreken echter. Die moet men nog zien te vinden. Verder de OK-tafels. In de gang staat een laprascopie apparaat waaraan nog iets ontbreekt.

Op de trauma afdeling staat meubilair van de SOEGG. Sommige bedden moeten nog vervangen worden. Eveneens chirurgisch gereed is geleverd door de SOEGG.

Op de IC treffen we een jongen van 19 aan die aan de zuurstof ligt. Hij wordt behandeld voor zijn pancreas. Aangegeven wordt dat men graag horizontale modules zou hebben voor aan de muur voor de toekomstige renovatie.

Op de fysio zien we diverse spullen van de SOEGG. Wel zijn nog behandelbanken nodig. Verder is behoefte aan een miosimulator voor behandeling van een beschadigde ruggengraat. Een elektromiograag is hier niet te krijgen. Bij de ergotherapie zijn relatief veel militairen, onder andere de jongste zoon van de directeur. Haar andere zoon ligt met ernstig letsel in een ander ziekenhuis in Zhytomyr. Er is in deze afdeling weinig ruimte. Er zijn veel mensen met ruggegraatproblemen. De tweede afdeling is nog pover ingericht met meubels en bedden. Veel bedden zijn van de SOEGG afkomstig. Er liggen veel mensen met een beroerte. Van de bedden zijn de batterijen slecht. Zijn moeten daarom aan de oplader blijven liggen. Overal staan koelkasten uit Nederland. Een oude vrouw komt op ons af en bedankt voor wat zij hier heeft ondervonden. Ze ging hier naartoe om te sterven en is nu weer helemaal opgeleefd.

De kinderafdeling is in 2020 opgeknapt. Er liggen vooral veel jonge kinderen tot `1 jaar. De arts is op eigen geld een cursus gaan volgen. Mensen met geld kunnen betere kamers krijgen. Dit levert weer extra inkomsten op.

Vervolgens gaan we door de interne afdeling en de kraamafdeling. Bedden zijn ontvangen van de SOEGG. Er is beademingsapparatuur voor pas geborenen. Vraag is er naar de bijbehorende buisjes (disposables). Die kan men beter zelf bestellen. Dat geldt ook voor lege zuurstofflessen. Die zijn nodig voor lange transporten met de ambulance. Echter kunnen die niet uitgevoerd worden, want ze zijn geregistreerd in Nederland.

We zien een gezinskamer met bedden en koelkast van de SOEGG. Verder een kamer voor zwangeren met bedden en kastjes van de SOEGG. Men zou er heel graag nog 5 ontvangen.

Op de therapie afdeling zien we bedden die van twee persoonsbedden zijn gemaakt. Verder veel meubels van de SOEGG. De hele afdeling is voor € 75.000 gerenoveerd; 9 kamers plus gang. Voor alle bedden is er een zuurstofaansluiting.

Als laatste zien we het te verbouwen gebouw voor de revalidatie. Een kamer opknappen gaat € 2-2.500,- kosten. Men vraagt om hulp voor het vervolg. Buiten zien we nog een hokje dat een authentieke bewaarruimte is (te vergelijken met een ijskelder). Verder een stookgebouw uit lang vervlogen tijden. Een wasserij waar de was buiten aan waslijnen hangt. Verder nog een autoclaaf voor de behandeling van medisch afval, om te voldoen aan de nieuwe voor waarden.

Tenslotte hadden we nog een ontmoeting met de burgemeester, die de hele morgen druk was met de begrafenis van een groot aantal militairen deze morgen.

 

Mission to Ukraine

Aan het einde van de middag hebben wij nog een bezoek gebracht aan Mission to Ukraine. Wij maakten kennis met de directeur Irena Venglovska. Zij heeft de doelstellingen van de stichting toegelicht: voorkomen van abortussen en opvang van gehandicapten. Dit is behoorlijk succesvol. Zo zijn er veel abortussen voorkomen. De stichting wordt vooral gesteund vanuit Amerika. Ook de SOEGG heeft in het verleden steun verleend. Arkady’s vrouw Natasja is ook heel actief voor deze stichting. Wij hebben met Irena vervolgens het nieuwe in aanbouw zijnde pand in Zhytomyr van waaruit de activiteiten plaatsvinden bezocht. Dit pand is werkelijk indrukwekkend en onder prachtige architectuur gebouwd. Dit jaar zal het officieel geopend worden. Graag ontvangt men ook onze steun.

Terugreis

Op vrijdag 12 april zijn we na een 15 uur durende busrit vanaf Zhytomyr aangekomen in Krakau airport en de volgende dag weer behouden op Schiphol geland.